کنترل ضربان قلب
کنترل تمرین شنا از طریق کنترل ضربان قلب
یك مربی همواره باید برنامه های تمرینی خود را از نظر اجرا تحت کنترل داشته باشد، تا بتواند یك ارزیابی صحیح از برنامه های داده شده به عمل آورد و چنانچه لازم باشد اصلاحات مورد نیاز را در برنامه تمرینی خود به عمل آورد. لذا باید در سه مرحله تمرینی یعنی: گرم کردن، تمرینات هوازی و تمرینات غیر هوازی ورزشکار را تحت کنترل داشته باشد تا دریابد که آیا به آنچه هدف برنامه تمرینی بوده است رسیده است یا خیر؟
با چند روش می توان ورزشکار را کنترل نمود كه آیا به آن دامنه كار تعریف شده رسیده است یا خبر؟ برای مثال وقتی به تیم دستور گرم كردن می دهد باید كنترل كند كه آیا واقعاً بدن وی گرم شده است یا خیر؟ یا آیا در تمرینات هوازی در همان حد خواسته شده كار كرده است یا نه، زیرا ممكن است ورزشكار فراتر از خواسته مربی شدت كار را بالا برده و یا بر عكس، در آن شدت، كار نكرده باشد.
یكی از این روشها اندازه گیری سطح اسید لاكتیك خون ورزشكار است به این جهت که در فعالیتهای مختلف با شدتهای گوناگون، مقدار تجمع اسید لاكتیك در خون متفاوت می باشد. اما چگونه یك مربی می تواند در وسط تمرین اسید لاكتیك را اندازه گیری كند؟ پس راه آسانتری را باید جستجو نمود.
ساده ترین راه، اندازه گیری ضربان قلب ورزشكار است، یعنی با اندازه گیری ضربان قلب ورزشكار با پارامترهای از پیش تعیین شده، مثل سن و ضربان قلب ورزشكار در حالت سكون، می توان به این هدف رسید.
به عنوان مثال: وقتی یک مربی به ورزشكار دستور گرم كردن (warm up) می دهد باید بداند که وی چه موقع آماده تمرین شده و یا اصطلاحاً گرم شده است. که این عمل می تواند به سادگی و از طریق محاسبه ضربان قلب ورزشکار بدست آید. به منظور محاسبه ضربان قلب ورزشکار در شرایط و مراحل مختلف تمرینی می توان از طرق زیر عمل نمود.
1- محاسبه ضربان قلب ورزشکار در گرم کردن:
HRmax = 220 - Age
HRreserve = HRmax - HRrest
HRwarm up = HRrest + 0.4 x HRreserve
برای مثال: این محاسبه برای یك ورزشکار 20 ساله كه ضربان قلب وی در حالت سكون 70 ضربه در دقیقه می باشد به شرح زیر است:
HRmax = 220 – 20 = 200
HRreserve = 200 – 70 = 130
HRwarm = 70 + 0.4 x 130 = 122
2- محدوده ضربان قلب ورزشكاری كه استقامتی هوازی كار می كند به شرح زیر است.
HRE = HRrest + 0.6 x HRreserve
3- اگر این ورزشكار در آستانه بی هوازی كار كند یعنی بین مرز هوازی و بی هوازی تمرین نماید، ضربان قلب او به شرح زیر محاسبه میگردد.
HRT = HRrest + 0.7 x HRreserve
برای مثال: یك ورزشكار 20 ساله كه ضربان قلب وی در حالت سكون 70 است، محدوده ضربان قلب وی در حالت آستانه غیر هوازی به شرح زیر می باشد:
HRmax = 220 – 20 = 200
HRreserve = 200 – 70 = 130
HRwarm = 70 + 0.7 x 130 = 161
4- جهت محاسبه ضربان قلب همین ورزشكار، در زمانیكه در آستانه اسید لاكتیك یعنی غیر هوازی كار می كند می توان به شکل زیر عمل نمود.
HRL = HRrest + 0.9 x HRreserve
به عنوان مثال :
HRmax = 220 – 20 = 200
HRreserve = 200 – 70 = 130
HRwarm = 70 + 0.9 x 130 = 187
پس با توجه به ویژگی هر ورزشكار می توان از روی ضربان قلب وی مشخص نمود كه آیا وی در آن مرحله ای كه از وی خواسته شده بود شدت تمرینات را رسانده است یا خیر؟
